“Hemen alın”: tüketim tuzağı isimli bir belgesel izledim. Belgeselde anlatılan çoğu şeyden haberim vardı. Markaların insanları daha fazla ürün satın almaya yönlendirmeleri, insanların satın alma alışkanlıklarının incelemesi ve tek tıkla alışveriş gibi yönlendirmeleri hakkında bilgi sahibiydim. Bu belgeselde bazı gerçekleri gözler önüne sermiş diyebilirim. Yüksek lisans tezimi hazırlarken müşteri tatmini ve müşteri değeri üzerine hazırlamıştım ve markaların daha fazla kar elde etmek için insanları nasıl etkilediklerini biraz olsun anlamıştım. Bana garip gelen kısmı markaların daha fazla ürün satmaya çalışması değil, ellerinde kalan sapa sağlam ürünleri israf ettikleri kısmıydı. Mesela belgeselde Bath and Body Shop çalışanı bir kişi diyor ki “Elimizde kalan satılmayan ürünleri çöp konteynırlarına atıyorduk ve evsiz insanlar bunları alıp kullanıyordu. Mağaza müdürü çöp konteynırına ürünleri dökerek atın diye uyardı ki evsiz insanlar kullanamasın.”Peki sebep ‘evsizlerin kullandığı bir marka olmak istemeyiz.’ Ne kadar acınası bir durum değil mi ? Elinizde kalan ürünleri gerçek bir indirim yaparak satsanız nasıl olur. Ya da firmamız hayır kurumlarına destek veriyor şeklinde bir slogan ile o ürünleri ihtiyacı olan insanlara reklam yaparak ulaştırsanız. Eminim ki birçok insan bu yaptığınız iyiliğe destek olmak için sizden daha fazla alışveriş yapmak isteyecektir. Ya da lüks tüketimi tercih eden insanlar bir daha sizden alışveriş yapmazlar öyle mi ? Mesela Amazonda çalışan başka bir kişide diyor ki “Sapasağlam ürünleri keserek çöpe atıyorlar ve bunun gibi birçok yeni ürün zarar verilerek çöpe atılıyor.” Sırf başkaları alıp kullanamasın ve marka değeri düşmesin diye amaç marka değerini korumak. H&M markasının eski kıyafetleri toplayarak geri dönüşüme destek verdiğini ve getirdiğiniz kıyafetlere karşılık bir miktar indirim uyguladığını biliyorsunuzdur belki de … Bu da mı yalan kardeşim ya .. evet buda yalan, amaç sizin vicdanınızı rahatlatmak ve daha fazla alışverişe yönlendirmek. Eskileri ya da giymediğini verdin geri dönüştürülecek ve yerine hemen yenilerini aldın ama o kıyafetler geri dönüştürülmüyor. Gana, Şili, Tayland gibi 3. Dünya ülkelerine gönderiliyor peki orada ne oluyor. En lüks markalar bile birer çöp yığınlarına dönüşmüş durumda. Çünkü geri dönüştürme maliyeti daha fazla tutuyor. İyi de banane diyebilirsiniz belki ama şöyle ki bunu söyleme şansımız yok. Orada mesela Gana da deniz kıyısında bir yere atılmış bu ürünler. Sadede kıyafette değil elektronik eşyalar da dahil o okyanustaki balıklar bu plastikleri yiyor ve ölüyür ya da yaşayan canlıların vücudunda mikro plastikler oluyor. Peki deniz aynı deniz, okyanus aynı okyanus değil mi aynı gezegende yaşamıyor muyuz? Haliyle su yolu ile bu mikro plastikler yediğimiz içtiğimiz her şeye karışıyor. Farkında olmadan plastik yiyoruz. Doğada hemen yok olmuyor yani atılan o çöpler bizlere farklı şekillerde dönüyor. İnsanlara hastalık olarak dönüyor, doğamız kirleniyor farkında mısınız? Lütfen bilinçli tüketici olalım. Fast Fashion diye moda türedi son yıllarda eskiden 2 sezon kıyafet üretilirken şimdi daha fazla üretildiğinden bahsediliyor. Şöyle bir durumda var isteseler çok uzun ömürlü telefon ya da çamaşır makineleri yapabiliyorlar ancak bilerek belli bir ömrü olan ürün üretiyorlar ki daha fazla kar elde etsinler . Bizlerde daha fazla satın alalım.
